Η Biosafety έφερε εις πέρας με επιτυχία την εκπόνηση μιας σύγχρονης μελέτης για το Σχέδιο Εκκένωσης του Experience Park, του Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής Ελληνικού για τον πελάτη της Lamda Development S.A.. Το έργο αυτό έχει ξεχωρίσει εξαιτίας τόσο του βάθους ανάλυσης, της σημασίας της μελέτης όσο και της μοναδικότητας του έργου η οποία έγκειται στην ιδιομορφία της τοποθεσίας, τη μεγάλη έκταση του χώρου και την αυξημένη ροή πληθυσμού.
Το Experience Park είναι το πρώτο βήμα του ‘’The Hellinikon Project’’ και αποτελεί ένα από τα ορόσημα του έργου. Πρόκειται για ένα καινοτόμο αστικό πάρκο με έκταση πάνω από 280 στρέμματα στο χώρο του ιστορικού Διεθνούς Αεροδρομίου της Αθήνας και δημιουργήθηκε για να προσφέρει μια πληθώρα δραστηριοτήτων στο ευρύ κοινό. Η ανάγκη από την εταιρία Lamda Development προς τη Biosafety ήταν η εκπόνηση ενός Σχεδίου Εκκένωσης με σκοπό να μειωθούν οι πιθανές συνέπειες μιας έκτακτης ανάγκης που συνεπάγεται εκκένωση, προλαμβάνοντας ατυχήματα και δυστυχήματα, μειώνοντας ζημιές στις εγκαταστάσεις ή στον εξοπλισμό και εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη λειτουργία του πάρκου.
Η μελέτη ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο 2021 πριν την έναρξη λειτουργίας του πάρκου. Οι διαδικασίες που περιλήφθηκαν στο Σχέδιο Εκκένωσης αποσκοπούσαν στον καθορισμό δράσεων τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο αντιμετώπισης μιας ενδεχόμενης έκτακτης ανάγκης.
Η μοναδικότητα του έργου συνίσταται στο σύνολο των παραγόντων που διαφέρουν από τα συνήθη δεδομένα ενός σχεδίου εκκένωσης και έπρεπε να ληφθούν υπόψη:
• Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του χώρου
Η Τοποθεσία: σημαντικός παράγοντας η θέση του πάρκου, εντός των εγκαταστάσεων του πρώην Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών και ο καθορισμός τόσο της πρόσβασης των επισκεπτών από την Κεντρική Πύλη, με πλησιέστερη κύρια οδό κυκλοφορίας τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης όσο και η πρόσβαση στη Λεωφόρο Ποσειδώνος, για την μετάβαση στο κοντινότερο Νοσοκομείο (Ασκληπιείο Βούλας).
Το εύρος των εγκαταστάσεων: Το Πάρκο περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος εγκαταστάσεων για την υποστήριξη των αναγκών των επισκεπτών: πάρκα, παιδότοπους, καφετέριες και αγορές τροφίμων, χώρους για εκδηλώσεις, κινηματογράφους, πύργους παρατήρησης. Παράλληλα υπάρχουν επικίνδυνοι χώροι, οι οποίοι ορίζονται ως οι τεχνικοί χώροι της εγκατάστασης (μηχανοστάσια, χώροι ηλεκτρικών πινάκων, αντλιοστάσια, ηλεκτροστάσια) και οι απομονωμένοι χώροι των παλιών κτιρίων του Αεροδρομίου, για τους οποίους έπρεπε να δημιουργηθεί ειδική σήμανση απαγόρευσης πρόσβασης.
H ροή του πληθυσμού: Ο υπολογισμός του πληθυσμού των επισκεπτών του πάρκου καθώς και τα σημεία ενδιαφέροντος (λήψης πληροφοριών, κόμβων διασταυρούμενων ροών, φύλαξης, ελέγχου ροής, εξόδων κινδύνου και χώρων συγκέντρωσης).
• Η Μεθοδολογία που ακολουθήθηκε
Ένα στοιχείο διάκρισης του σχεδίου εκκένωσης είναι η πληρότητα της μεθοδολογίας που ακολουθήθηκε καθώς και το πλήθος των υπολογισμών που απαιτήθηκαν για να στοιχειοθετηθούν όλες οι αποφάσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο.
Η μελέτη ακολούθησε 4 συγκεκριμένα βήματα ώστε να διεξαχθεί ολοκληρωμένα και εμπεριστατωμένα:
- λήψη δεδομένων
- προσδιορισμός πληθυσμών
- χάραξη διαδρομών και προσδιορισμός χώρων
- προσδιορισμός απαιτούμενου και διατιθέμενου χρόνου εκκένωσης
Για την ενίσχυση της επάρκειας του σχεδίου εκκένωσης και για την εξαγωγή των απαιτούμενων κρίσιμων συμπερασμάτων, αξιοποιήθηκαν τόσο η περιγραφική όσο και η υπολογιστική μέθοδος. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε χωρική προσέγγιση του μεγέθους και του αριθμού των εξόδων κινδύνου λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία όπως τα μέγιστα μήκη οδεύσεων διαφυγής, η πυκνότητα των ανθρώπων, η ροή τους και η γεωμετρία των οδεύσεων διαφυγής, καθώς και χρονική προσέγγιση, υπολογίζοντας το μέγιστο χρονικό όριο για την εκκένωση.
Οι παράμετροι που συμμετείχαν στις προαναφερόμενες προσεγγίσεις αφορούσαν αναλυτικότερα τον:
- Υπολογισμό της πυκνότητας του χώρου: λαμβάνοντας υπόψη τη μέση τιμή βαδίσματος χωρίς εμπόδια με καμία επιρροή μεταξύ πεζών, την πυκνότητα ασφαλείας από πλευράς δυνατότητας ομαλής ροής εκκένωσης, τη διάταξη ανθρώπων σε μονάδα επιφανείας και τα διαφορετικά μοτίβα κίνησης.
- Προσδιορισμό των πληθυσμών, των εξόδων κινδύνου και των χώρων συγκέντρωσης: Σημαντικό στοιχείο ο καθορισμός του πληθυσμού του πάρκου και της χωρητικότητας των χώρων συγκέντρωσης, έτσι ώστε ο πρώτος να μην υπερβαίνει τη δεύτερη.
- Υπολογισμό του χρόνου εκκένωσης; Αυτός περιλάμβανε δύο συνιστώσες, τον διαθέσιμο χρόνο tδ (ο χρόνος από την στιγμή της έναρξης του συμβάντος μέχρι την στιγμή που οι συνθήκες θα είναι ανυπόφορες για τους ανθρώπους) και τον απαιτούμενο χρόνο tαπ, (ο χρόνος από την στιγμή της εμφάνισης της αιτίας εκκένωσης, μέχρι την στιγμή όπου μέχρι και ο τελευταίος άνθρωπος θα φτάσει σε ασφαλές μέρος).
- Υπολογισμός ειδικής ροής Fs: Η ειδική ροή ορίζεται σαν την ροή των ανθρώπων που εκκενώνουν, χρησιμοποιώντας μία όδευση διαφυγής, ανά μέτρο ενεργού πλάτους της όδευσης.
- Υπολογισμός παροχής Q: O αριθμός των ανθρώπων που διέρχονται μέσα από μία διατομή όδευσης διαφυγής ανά δευτερόλεπτο.
- Υπολογισμός Χρόνου Διέλευσης tp: Ο χρόνος διέλευσης αναφέρεται σε δίοδο μέσα από πύλες και πλάτη διαδρόμων που είναι τμήματα οδεύσεων διαφυγής.
- Υπολογισμός Χρόνου Κίνησης ts: Ο χρόνος κίνησης μέχρι το σημείο διέλευσης.
Οι υπολογισμοί που αφορούν στην χωρητικότητα ανά χώρο παρουσιάζονται αναλυτικά στο Παράρτημα ΙΙΙ καθώς και ο υπολογισμός του χρόνου εκκένωσης βρίσκεται στο Παράρτημα ΙV: Οδεύσεις Διαφυγής – Χρόνοι Εκκένωσης.
• Επιλογή Κατάλληλου Χώρου Συγκέντρωσης και Οδεύσεων Διαφυγής
Ένα εξίσου σημαντικό στοιχείο του έργου ήταν η επιλογή των κατάλληλων χώρων συγκέντρωσης και η χάραξη των οδεύσεων διαφυγής λαμβάνοντας υπόψη τη χωροταξία και το εν δυνάμει πλήθος παρευρισκόμενων στην εγκατάσταση.
Κρίσιμος παράγοντας κατά τον καθορισμό των σημείων συγκέντρωσης ήταν η δέσμευση αντιδιαμετρικών χώρων του οικοπέδου σύμφωνα με τις οδηγίες των Πυροσβεστικών Διατάξεων καθώς επίσης και η πρόβλεψη ανταπόκρισης του σχεδίου σε εμφάνιση ειδικής συνθήκης αποκλεισμού ενός κρίσιμου χώρου συγκέντρωσης. Για την ειδική αυτή συνθήκη υπήρξε πρόβλεψη οριοθέτησης ενός χώρου (master) ο οποίοw να μπορεί να εγγυηθεί τρεις βασικές συνθήκες:
- χωροταξικά να έχει τέτοια θέση ώστε να εξασφαλίζει την μεγαλύτερη δυνατή ευκολία πρόσβασης από αντιδιαμετρικές διευθύνσεις του οικοπέδου
- χωρικά να μπορεί να ανταποκριθεί στην ασφαλή καταφυγή του προβλεπόμενου πληθυσμού
- χρονικά να μπορεί να ανταποκριθεί στις προβλέψεις της έγκαιρης καταφυγής πληθυσμού όπως αυτή έχει θεωρηθεί στην ανωτέρω υπολογιστική μέθοδο.
Η αποτύπωση των χώρων συγκέντρωσης και των εξόδων κινδύνου απεικονίζεται στο Παράρτημα II: Σημεία Συγκέντρωσης – Οδεύσεις Διαφυγής – Σημεία Ελέγχου Security.
• Οργάνωση Ομάδας Εκτάκτων Αναγκών
Απαράμιλλής σημασίας ήταν ο ορισμός της Ομάδας Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, ο καθορισμός των ρόλων και του σύγχρονου σχετικού εξοπλισμού (ασύρματες συσκευές ενδοεπικοινωνίας, απινιδωτής, μεγαφωνική εγκατάσταση). Επίσης δόθηκε μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση της ομάδας με ειδικές εκπαιδεύσεις, όπως η παροχή Α΄ Βοηθειών και η εκπαίδευση για τη σήμανση των χώρων και του εξοπλισμού εργασίας.
• Σενάρια Έκτακτης Ανάγκης
Στο Σχέδιο Εκκένωσης περιλήφθηκαν τρία διαφορετικά σενάρια έκτακτης ανάγκης, για Σεισμό, Τρομοκρατική Ενέργεια και Διαρροή Χημικών, παράλληλα με το Σχέδιο Πυρασφάλειας που εκπονήθηκε ξεχωριστά.
Το Σχέδιο Εκκένωσης του Experience Park ολοκληρώθηκε με επιτυχία, αναρτήθηκε και επικοινωνήθηκε σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη προσδίδοντας σημαντικό αίσθημα ασφάλειας και ετοιμότητας σε μια πολύπλοκη και δυναμική διαδικασία όπως η λειτουργία του εν λόγω πάρκου. Όλες οι παραδοχές και υπολογισμοί που διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια της εκπόνησης του σχεδίου επαληθεύτηκαν μέσω σχετικής άσκησης εκκένωσης, προσομοίωσης έκτακτης ανάγκης που διενεργήθηκε πριν τα εγκαίνια του πάρκου στο πλαίσιο του γενικού ελέγχου του πάρκου πριν την έναρξη της λειτουργίας του.